Elke loopbaanprofessional heeft een eigen aanpak om mensen te coachen bij een succesvolle stap in hun loopbaan. Maria Aendenroomer is gespecialiseerd in de begeleiding van mensen met gehoorproblemen en ondersteunt hen om op te komen voor hun beperking. Daar komt meer bij kijken dan je denkt. Vier vragen over haar visie en aanpak.
Hoe kom jij terecht in deze specialisatie van loopbaanbegeleiding?
‘Ik ben eigenlijk dit vak ingerold; na functies als docent, studiebegeleider en reïntegratiecoach werk ik nu als zelfstandig loopbaancoach, voor mensen die willen integreren en voor iedereen die daar ondersteuning bij nodig heeft. Ik begeleid veel mensen die een burn-out hebben en daar kunnen verschillende redenen voor zijn, zoals een autismespectrumstoornis of een auditieve beperking. Ik heb daar veel affiniteit mee omdat ik zelf ook slechthorend ben: met mijn linkeroor kan ik nauwelijks iets horen, dus daar moet ik rekening mee houden. Maar ik kan er prima mee werken!’
Waar lopen mensen met een auditieve beperking tegenaan in hun werk?
‘Voor zowel doven als slechthorenden geldt dat er veel onbegrip is en werkgevers er vooroordelen over hebben. Ze denken bijvoorbeeld snel dat je niet geschikt bent voor een baan. Dat maakt het moeilijk om je plek op de arbeidsmarkt te vinden. Natuurlijk is het lastig voor mensen met een auditieve beperking om te netwerken of te bellen. Maar er is zo veel wat ze wel kunnen! Los van hun opleiding of werkervaring zijn deze mensen vaak visueel heel sterk. En met kleine aanpassingen op de werkvloer kunnen zij vaak prima functioneren.’
‘Mensen met een auditieve beperking kunnen overprikkeld en overbelast raken in hun werk, met een burn-out als gevolg. Dat zie ik regelmatig bij mijn kandidaten. Een gehoorstoornis is een grote energievreter. Als je last hebt van oorsuizen of tinnitus, kun je je slecht concentreren. Je mist informatie en communicatie met collega’s, wat tot conflicten kan leiden en een gevoel van isolatie. Uit onderzoek van neuropsycholoog Sophia Kramer blijkt ook dat mensen met gehoorverlies meer kans lopen op overbelasting en ziekteverzuim.’
Wat is jouw aanpak om deze doelgroep te helpen?
‘Mijn aanpak is, net als de mensen om wie het gaat, gevarieerd. Met een dove kandidaat die een baan zoekt maak ik eerst goede afspraken over wie wat doet. Het is niet de bedoeling dat iemand achteroverleunt tot er een baan voorbijkomt. Ik geef tips, sollicitatietrainingen en ondersteuning bij het zoeken naar wat ze kunnen en willen. Maar ze moeten toch echt zelf aan de slag: vacatures zoeken, netwerken, solliciteren of – wat heel mooi is – een ervaringsbaan aannemen.’
‘Mijn specialiteit is de begeleiding van slechthorende mensen met een baan waarin het niet zo lekker loopt. Ik ben geen jobcoach maar het helpt wel als de werkgever en de collega’s er meer van weten en daarom geef ik voorlichting aan bedrijven. Het gaat soms om een kleine aanpassing: werken in een kantoortuin of naast een loeiende printer is natuurlijk moeilijk als je niet goed kunt horen. Verder is het belangrijk dat collega’s begrijpen dat ze eerst oogcontact moeten maken en dan pas praten. En daarbij niet de hand voor de mond houden.’
Heb jij tips voor collega’s?
‘Realiseer je dat er een groot taboe rust op slechthorendheid. Mensen schamen zich en wachten lang voordat ze naar de audicien gaan. Tegenwoordig zie je ook veel jongeren die gehoorschade hebben opgelopen. Als er sprake is van burn-out, check dan of het met slechthorendheid te maken kan hebben. Er zijn veel verschillende vormen van slechthorendheid, van gehoorverlies tot tinnitus, en daarom vraag ik altijd naar een audiogram. Dan kun je kandidaten gerichter ondersteunen om ermee te leren omgaan en op te komen voor zichzelf. En check ook de fysieke werkplek of daar belemmeringen zijn.
‘Er zijn mogelijkheden om slechthorenden te ondersteunen, bijvoorbeeld met een schrijftolk. En er zijn behalve gehoorapparaten tegenwoordig steeds meer prachtige tools beschikbaar, ook online. Zo kun je gesproken taal tijdens een vergadering direct omzetten in tekst op je laptop, een fantastisch hulpmiddel!’