Op de foto: team Leraar van Buiten met Charlotte van Thiel (tweede van rechts).

Het programma Leraar van Buiten is een samenwerking tussen de regio’s Rotterdam, Den Haag, Rijnmond en het Groene Hart. ‘Het is de bedoeling dat we mensen die overwegen om de carrièreswitch naar het mbo of vo te maken, begeleiden in de oriëntatiefase, zodat ze een weloverwogen besluit kunnen maken.’ Aldus programmaleider Charlotte van Thiel, die verantwoordelijk is voor de regio Den Haag.

Recent vroeg de SER aandacht voor de oriëntatiefase in de ‘Van werk naar werk-brug’. In de arbeidsmarktdienstverlening zou nog niet voldoende aandacht zijn voor deze fase, die cruciaal is om drempels voor zij-instroom en omscholing weg te nemen bij werkenden en werkgevers. ‘In het onderwijs zijn er zoveel mogelijkheden, zoveel verschillende opleidingen en zij-instroomtrajecten’ vertelt Charlotte. ‘Het is belangrijk om op de hoogte te zijn van de verschillende mogelijkheden, en een keuze te maken die past bij een persoonlijke leefsituatie.’ De oriëntatiefase is niet enkel bedoeld als springplank naar een nieuwe sector. ‘Natuurlijk willen we zoveel mogelijk mensen aantrekken, maar dat is niet waar het om gaat. Wij zijn geen detacheringsbureau. Wij proberen mensen gedegen te informeren, zodat ze zo goed mogelijk voorbereid zijn op wat hen te wachten staat. Zo trekken we duurzame arbeidskrachten voor onze regio’s aan.’

De oriëntatiefase

Leraar van Buiten giet informatie door een trechter. Als eerste stap biedt het programma een algemene informatiesessie over het onderwijsveld. Hoe ziet het eruit? Welke bevoegdheid heb je nodig om op bepaalde scholen les te geven? En wat vraagt het van je om les te geven? ‘Veel mensen die zich later in hun carrière gaan interesseren voor het onderwijs, hebben een grote liefde voor hun vak, en willen die liefde delen. Maar ook pedagogische en didactische vaardigheden zijn in het onderwijs van belang. Hebben ze die of willen ze die vergaren? Dat soort vragen komen aan bod’, vertelt Charlotte. Daarna kiezen de deelnemers uit verschillende themabijeenkomsten. ‘Die kunnen gaan over arbeidsvoorwaarden, over solliciteren in het onderwijs of over de verschillende opleidingstrajecten.’ Zijn mensen daarna nog steeds geïnteresseerd, dan krijgen ze de mogelijkheid om scholen te bezoeken. ‘Ook daarin zorgen we voor een breed aanbod. Ze kunnen langs bij scholen om lessen te bezoeken en met leraren te praten.’

Zin in Lesgeven

Willen de deelnemers nog een stap verder, dan biedt Leraar van Buiten de driedaagse cursus Zin in Lesgeven aan. ‘Tijdens die drie dagen komen deelnemers erachter of ze het echt willen. Ze zien wat het betekent om les te geven, krijgen theoretische lessen en geven een proefles. Daarnaast gaan ze op zoek naar een passende opleiding en kijken we samen met hen of het in hun leven past; hoe ze een opleiding bijvoorbeeld kunnen combineren met gezin en werk. Daarna kijken we welke stappen ondernomen moeten worden om het plan concreet te maken. Dit deel van het traject biedt dus echt maatwerk. Zijn de deelnemers na de driedaagse cursus nog steeds enthousiast, dan brengen we ze in contact met schoolleiders. Dat doet elke regio op zijn eigen manier. Wanneer de deelnemers een baan als zij-instromer vinden, nemen we nog een paar dagen de tijd om samen met hen de eerste lessen voor te bereiden.’

Duurzaam werven

Natuurlijk komt het voor dat mensen vroegtijdig afhaken, of erachter komen dat het toch niets voor hen is. ‘Het percentage dat doorzet is moeilijk meetbaar, tot nu toe vindt zo’n 10 tot 15 procent van de deelnemers die naar de eerste informatieavond komt, ook daadwerkelijk een baan als zij-instromer via ons programma. Het is ons doel om in deze vreselijk krappe markt steeds meer mensen te bereiken met onze dienstverlening. We willen mensen werven, maar wel duurzaam werven. Het gebeurt nog steeds vaak dat mensen die een carrièreswitch maken na zes maanden alsnog uit het vak stappen. Dat willen wij voorkomen. Daarom nemen we de tijd voor onze oriëntatie. We laten mensen niet zomaar van de eerste naar de laatste stap gaan, tenzij ze het echt willen. Voor ons blijft een gedegen oriëntatie essentieel in het werven van onderwijspersoneel. Daarvoor hebben deelnemers tijd en rust nodig, zodat ze informatie kunnen laten bezinken en voor- en nadelen van verschillende trajecten kunnen overwegen.’

Belangrijke pijlers van oriëntatiefase

Volgens Charlotte zijn maatwerk en een persoonlijke benadering essentieel voor een goede oriëntatie. ‘Ik kom zelf uit het onderwijs, dus benadruk natuurlijk vaak de leuke aspecten, maar het is vooral belangrijk dat de deelnemers zich afvragen of het iets voor hen is. Iedereen komt uit een andere situatie en iedereen legt een ander pad af. De deelnemers zijn allemaal second career teachers. Die zijn geen twintig meer. Ze kiezen niet enkel voor een carrière, maar moeten ook rekening houden met allerlei andere aspecten, zoals hun financiële situatie en gezinsleven. Daarom bespreken we ook vaak hoe hun situatie eruitziet. Daarna gaan we al snel trechteren, en bieden we maatwerk. Dat doen we stap voor stap. We geven niet alle informatie in een keer. Het is geen beslissing die je op één avond maakt.’